Τόσο η ωτοδιαγνωστική όσο και η ωτοθεραπευτική χρησιμοποιούν το πτερύγιο του αυτιού για τη διάγνωση και τη θεραπεία αντίστοιχα διαφόρων ασθενειών οι οποίες αφορούν όλο τον οργανισμό. Ο ωτοβελονισμός μπορεί να αποτελέσει αυτόνομη θεραπεία βελονισμού ή να συνδυαστεί με τον σωματοβελονισμό.   Από τους πρώτους που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την μέθοδο αυτή ήταν ο ιατρός Paul Nogier, μέλος της Ομάδας Ιατρικών Μελετών της Λυών, ο οποίος προχώρησε στη χαρτογράφηση του ανθρώπινου σώματος με σωματοτοπική απεικόνιση στο αυτί.   Σύμφωνα με αυτήν την χαρτογράφηση, το ανθρώπινο σώμα αντιπροσωπεύεται αντανακλαστικά με την μορφή ενός ανεστραμμένου εμβρύου (το κεφάλι του οποίου, αντιστοιχεί στη περιοχή του λοβού). Έτσι, αναγνωρίστηκαν γύρω στα 100 ξεχωριστά ωτικά σημεία τα οποία χρησιμοποιούνται στην ωτοδιαγνωστική και ωτοθεραπευτική και μπορούν αν ερεθιστούν να επηρεάσουν διάφορα συστήματα στον οργανισμό.   Στον ιατρικό ωτοβελονισμό η επιλογή των περιοχών του αυτιού στις οποίες τοποθετούνται οι βελόνες έχουν άμεση σχέση με την αγγείωση και τη νεύρωση της περιοχής.   Τα τελευταία χρόνια ο ωτοβελονισμός είναι από τα πιο διαδεδομένα μικροσυστήματα, έχει διεθνή αναγνώριση, διδάσκεται σε πολλές χώρες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον αναγνωρίζει ως ένα θεραπευτικό σύστημα με ευρύ πεδίο εφαρμογών, καλά αποτελέσματα, ασφάλεια και ευκολία στην εφαρμογή.